Ook al hebben we nog twee weken te gaan, ik mag nu geloof ik wel zeggen dat ik mijn goede voornemen voor dit jaar heb volgehouden. Yes! Sinds januari bak ik zelf zuurdesembrood. Ik heb dit jaar ook hét geheim ontdekt van goede voornemens (oftewel gedragsverandering). De truc is het niet op wilskracht of doorzettingsvermogen te proberen, maar jezelf af te vragen: past dit bij wie wil ik zijn? Het gaat namelijk niet zozeer om wat je doet, maar om wie je bent.

Blijkbaar ben ik ervan overtuigd dat het bij mij past om ’s ochtends vroeg een brood in de oven te schuiven, en te genieten van de geur van versgebakken brood. Ik vind het heerlijk om iemand te zijn met van die enorme 5kg-zakken bloem en meel in de voorraadkast (geen idee waarom trouwens), en om zo’n honderd plastic broodzakken te besparen op jaarbasis. Ik kan me identificeren met iemand die brood bakt. Daarom houd ik het vol.

Deze column van Lysanne van de Kamp stond op 15 december 2022 in het Nederlands Dagblad.

Gedragsverandering

De vraag ‘wie wil ik zijn in deze situatie?’ is het afgelopen jaar een gedachte-experiment geworden voor me. Het hielp me bij grote vragen en kleine keuzes. Wie wil ik zijn als ik in de supermarkt sta? Als ik wéét dat het beter is om fairtrade, lokaal en biologisch boodschappen te kopen? Beter voor de natuur, beter voor de mensen in de productieketen, beter voor mijn eigen lichaam … Iets minder voordelig voor de bankrekening, maar nogmaals: wie wil ik zijn als ik in de bevoorrechte positie verkeer van iemand die genoeg geld op z’n bankrekening heeft? Ligt mijn prioriteit dan bij de goedkopere keuze of de betere keuze?

Kennis hebben van wat het goede is, betekent niet automatisch dat we ook de wijsheid hebben om ernaar te handelen. Wie wil ik zijn? Als iemand vraagt hoe het met me gaat, hoor ik mezelf vaak zeggen: ‘Druk.’ Maar wil ik ook iemand zijn die altijd druk is? Wie wil ik zijn in de avonden en in de weekenden? Wie wil ik zijn in mijn gezin? Makkelijke vragen om te stellen, minder makkelijk om te beantwoorden.

Stiekem heb ik de afgelopen maanden enorm genoten van de drukte. Qua werk was ik in mijn element, maar thuis ging het ten koste van mijn humeur, geduld en mentale aanwezigheid. Ik was overprikkeld, zorgde niet voor genoeg beweging of gezonde voeding en ik was blij als ik de peuterpuber kon droppen bij de gastouder. ‘Succes met de driftbuien, joe!’ Kan gebeuren, maar niet te lang. Want wie wil ik zijn in mijn gezin? Waar, hoe en wanneer wil ik er zijn voor mijn kind?

WK Qatar

Dé vraag van de afgelopen tijd was: kijken we wel of niet naar het WK? Was dat nou echt waarover we het moesten hebben? Wat als we een laagje dieper waren gegaan dan het gedragsniveau? Wat als we elkaar hadden gevraagd: past dit bij wie we willen zijn? Vanwaar die onweerstaanbare WK-behoefte? Wíllen we eigenlijk wel meegaan in die uitgelaten feeststemming, terwijl we ondertussen weten dat het feestje is georganiseerd ten koste van duizenden mensenlevens?

‘Was dat nou de vraag: kijken we naar het WK?’

– Lysanne van de Kamp

Wat zegt het over ons als ons hart niet breekt van zulk groot onrecht? En hoe gaan we ermee om als we er wél door geraakt zijn? Welke keuzes hebben we nog meer, behalve wel of niet kijken? Hebben we gebeden voor de achtergebleven echtgenotes en kinderen? Wat kunnen we betekenen voor andere slachtoffers van uitbuiting en mensenhandel? 

Volgende week is het kerst. In het kerstverhaal komt een groepje mensen voor met aandacht voor wat er in een ver land gebeurde. Zij worden ook wel ‘de wijzen’ genoemd. Ze waren op zoek naar de locatie van een feest – een kraamfeest in hun geval. Ze volgden een licht uit de hemel om de juiste locatie te vinden. Het was op een andere plek dan ze hadden verwacht: niet bij de machthebbers, maar bij een onbeduidend gezin.

De wijzen lieten de status quo voor wat ’t was. Hun kostbare bezittingen en hun kostbare tijd waren maar voor één Persoon bestemd. Zij wisten wie/waar ze wilden zijn, omdat ze wisten wie Hij was.

Lees meer over de herdenkingsdienst die Micha Nederland organiseerde voor de slachtoffers van mensenrechtenschendingen in Qatar.