Menu
Deze column van Lysanne van de Kamp over CSDDD stond op 15 maart 2024 in het Nederlands Dagblad.
Mijn gebrek aan vertrouwen in de mensheid is vergelijkbaar met de oceaantemperaturen. Het was al niet zo best, maar het afgelopen jaar is het uitzonderlijk slecht. De lijn in de grafiek van de Noord-Atlantische Oceaan heeft in 2024 nog niet één keer een van de lijnen van de afgelopen veertig jaar aangeraakt, terwijl 2023 al torenhoog was.
Voor nu bespaar ik mezelf de moeite om uit te leggen waarom stijgende temperaturen in de oceanen problematisch zijn en wat de gevolgen ervan kunnen zijn. Eerlijk gezegd kan ik het nu niet opbrengen om daarover te schrijven. Niet in dezelfde week als waarin we als Nederland besloten hebben om tegen de Europese Natuurherstelwet te stemmen. En nu de Europese Commissie vorige maand het voorstel om pesticidengebruik in 2030 te halveren van tafel gooide. En nu er steeds meer afspraken uit de Europese Green Deal geschrapt worden, omdat de Europese Commissie zwicht voor agressie van een groep schreeuwers.
Ik blijf maar denken: er zijn oplossingen die onze lucht en ons water zuiveren, de natuur aanmoedigen om te floreren en die ertoe leiden dat we allemaal beter af zijn. Wie wil dat nu niet? Maar het is niet nieuw dat we mooie woorden opschrijven om ze vervolgens op een plank te laten verstoffen of terzijde te schuiven. Neem de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens (1948). Een lachertje als je kijkt naar de huidige situatie in de wereld:
Enzovoorts. Het is niets dan een bundel utopische schijnrechten.
Deze vrijdag staat de ‘Corporate Sustainability Due Diligence Directive’ (CSDDD) op de agenda: een EU-wet over de productieketens van grote bedrijven. Het idee van de wet is om bedrijven aansprakelijk te stellen als ze profiteren van moderne slavernij, denk aan dwangarbeid buiten de EU. Om hier een gevoel bij te krijgen: vandaag de dag zijn naar schatting 50 miljoen mensen het slachtoffer van moderne slavernij.
Ondanks jarenlang onderhandelen heeft een aantal EU-landen de wet op het laatste moment gedwarsboomd, terwijl zij zich eerder wel in het voorstel konden vinden. Inmiddels ligt er een nieuw wetsvoorstel dat zeer afgezwakt is ten opzichte van de eerdere versie. En het is nog maar de vraag of het er nu wel doorheen komt. De wet is al meerdere keren doorgeschoven naar een volgende vergadering en ook vandaag staat het als allerlaatste punt op de agenda. Als er nu niet over wordt gestemd, blijft het waarschijnlijk maanden liggen, want binnenkort gaat alles op slot in aanloop naar de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni 2024.
Ik merk om me heen dat mensen zoeken naar manieren om strijdbaar te blijven, ondanks de teleurstellingen. Voor mij is strijdbaarheid op dit moment een brug te ver. Ik zoek vooral naar manieren om mentaal gezond te blijven. Daar hoort een keuze bij – de keuze tussen blinde apathie of een structureel huilend hart. Uiteindelijk geloof ik dat we onze ziel hebben gekregen zodat we vanuit bewogenheid kunnen handelen. Dus als ik mijn menselijkheid wil behouden, moet ik wel kiezen voor het laatste.
Ik grap weleens dat ook mijn emotionele zeespiegel stijgt door al die tranen van me. Maar hoe houd ik mijn hoofd boven water? Als ik ‘s avonds op bed lig word ik regelmatig geplaagd door de beelden die op mijn netvlies gebrand staan. Ik mediteer mezelf in slaap.
Bij een inademing: ‘Ik weiger om gevoelloos te worden.’
Bij een uitademing: ‘Ik ben bereid om Uw tranen te huilen.’