Menu
Zijn we wel irritant genoeg als christenen, vraagt Folkert van der Meer zich af. Samen met zijn vrouw en twee dochters woont hij in het Zuid-Limburgse heuvelland. Zij zijn lid van de Zuiderkruisgemeente in Maastricht. In zijn vroegere werk als hovenier zag hij het klimaat veranderen. Sindsdien studeert hij milieu- en natuurwetenschappen in de hoop een steentje bij te kunnen dragen in de strijd tegen klimaatverandering.
‘Gelovigen zijn aardige mensen. Als het goed is. Ze kunnen ook moeilijk anders. Geloof is immers mede gebaseerd op het besef van eigen zwakheid. Dat dwingt ons tot afhankelijkheid van God én maakt van ons vredelievende schapen.
Maar die schaapskudde graast wel érg vredig op de weiden van genade. Want wat is er nog over van de grazige verten die we van God in bruikleen kregen? Zo onderhand niet meer dan kaalgevreten stoppels. Toch weerhoud de wetenschap dat we niets van Gods grootse wereld heel laten ons er niet van de beloofde genade op te eisen.
Dat mag heilstechnisch een kloppende redenering zijn, toch rammelt er wat aan. Want normaal gesproken volgt een christelijk bestaan het ritme van zonde, verlossing en dankbaarheid. Al naar gelang je achtergrond ligt het accent op een van deze drie. Maar die cyclus is doorgaans alleen van toepassing in de verhouding tussen mensen onderling, of tussen mensen en God.
De rest van de schepping valt buiten de boot. Planten, dieren, zeeën en de lucht; we hebben het allemaal vogelvrij verklaard. Wie heeft ooit boete gedaan voor het doden van een dier of het voltanken van een vliegtuig? De gedachte alleen al … Zodoende hebben we vijf-en-een-halve scheppingsdag overboord gekieperd en staren ons – niet zonder eigenwaan – blind op die ene middag waarin God ons erbij kluste.
‘Wie heeft ooit boete gedaan voor het doden van een dier of het voltanken van een vliegtuig? De gedachte alleen al …’
– Folkert van der Meer
In dat enthousiasme hebben we het wel zover laten komen dat alleen een uiterste krachtsinspanning onze blik van het eigen geluk kan losscheuren. De kreet die daarvoor nodig is komt nu van de schepping zelf, luider en luider. ‘De aarde schreeuwt naar ons’, zei een meteoroloog onlangs in een wanhopige poging het weer te duiden. Dat is tegenwoordig nog knap lastig. Sinds dit voorjaar het veranderende klimaat een versnelling lijkt te zijn opgeschakeld, zijn we plankgas onderweg naar het grote onbekende.
Aan jou en mij de vraag welk antwoord wij gaan geven op die noodkreet. Ik ben bang dat brave kerken dat antwoord niet gaan geven. De wereld barst van voorzichtige en vredelievende geloofsgemeenschappen. Vlijtige bijbelvorsers en enthousiaste bezoekers van christelijke evenementen heb ik in al die jaren waarin we weet hebben van onze impact op het klimaat, geen enkel zinvol antwoord zien formuleren op die schreeuw van de aarde.
‘Aan jou en mij de vraag welk antwoord wij gaan geven op de noodkreet van de aarde …’
– Folkert van der Meer
Nee, ik denk dat de wereld we als gelovigen niet irritant genoeg zijn. Mensen die anderen het bloed onder de nagels vandaan halen met hun beschuldigende vingers. Die niet ophouden te wijzen op de catastrofale gevolgen van ons gedrag en een antwoord eisen. Die niet willen zwijgen en daarom snelwegen blokkeren, fabrieksterreinen bezetten en daarbij kerk en overheid keer op keer wijzen op hun falend verantwoordelijkheidsbesef.
Ik moet toegeven dat ik dat eng vind. We beschikken niet allemaal over de verontrustende karaktertrekken van Mozes en Greta Thunberg. Toch kunnen dergelijke ontvlambare types een voorbeeld zijn. Dus laten we zulke voorbeelden opduikelen en uitlichten. Irritant zijn. Wie weet helpt het mij, en misschien jou, een stapje vooruit op weg naar het onbekende. Maar eerst wil ik eerst proberen uit te vissen wélk antwoord de schreeuwende aarde van ons vraagt. Daarover meer in mijn volgende blog.’
Folkert van der Meer schrijft voor Micha Nederland een vijfdelige serie over hoe het knap lastig is om ‘anders’ te durven zijn in een christelijke omgeving. Dit is deel 1 van de 5.