Pas geleden verscheen Groene catechismus, geschreven door emeritus predikant Sam Janse. In 88 vragen en antwoorden legt hij uit wat er nu over onze bedreigde schepping gezegd moet worden, vanuit de kern van het christelijk geloof: God die schept, Jezus Christus die verlost en de Geest die inspireert. Een kort interview met de auteur.

Vanwaar deze titel?

‘Het woord catechismus roept herinneringen op aan lang vervlogen tijden, vooral bij mensen die de Heidelbergse Catechismus nog uit hun hoofd moesten leren. Maar de vraag- en antwoordvorm wordt ook nu nog wel in krantenartikelen gebruikt om lastige problemen uit te leggen.’

Wat valt er te lezen in de Groene catechismus?

‘Het boekje geeft eerst een aantal feiten over de staat van onze planeet (voor sommigen worden hier open deuren ingetrapt, voor anderen is het hot news). Daarna wordt de Bijbel bevraagd op onze problemen van duurzaamheid, vervuiling, verlies aan biodiversiteit enz. en daarna worden praktische tips gegeven voor onze levensstijl.’

Maar de klimaatcrisis bestond toch nog niet in de tijd dat de Bijbel geschreven werd?

‘Ik besef dat de Bijbelschrijvers niet wisten van onze problemen. Wel wisten ze van het verbond dat God gesloten heeft met alles wat leeft (Genesis 9), van de eerbied die van ons gevraagd wordt voor de Schepper en zijn kunstwerk, de schepping. Ze beseften ook dat de goede geboden van God gaan over ons hele leven. De toepassing die ik dan maak, is bijvoorbeeld dat een varken meer is dan spek en karbonade (vraag en antwoord 46). En dat we niet op zondag kunnen praisen en op maandag het vliegtuig nemen voor een midweek Turkije (vraag en antwoord  84).’

Gaan mensen dit betuttelend vinden?

‘Vooral mensen die vroeger betutteld zijn, zijn daar gevoelig voor. Maar veel jongeren zeggen dat de tijd van vrijblijvendheid voorbij is. Terecht. We moeten elkaar durven aanspreken op onze levensstijl. Nog belangrijker, we moeten het aandurven ons te laten aanspreken.’

Wat wil je er verder nog over kwijt?

‘Ik heb dit boek opgedragen aan onze vier kleinzonen. Met de prachtige tekst uit Spreuken 13:22: ‘Van een goed mens zullen zelfs de kleinkinderen erven.’ Dat willen grootouders graag: iets goeds nalaten aan hun kleinkinderen, materieel, moreel en spiritueel. Maar wat we nu doen is: stelen van onze kleinkinderen.

We plunderen de aarde zo dat we haar slechter achterlaten dan we haar ontvingen. Dat betekent dat het voor de komende generaties moeilijk wordt om daarop te leven. Dat moeten we niet willen. Daar moeten we mee stoppen. Daarover moeten we nadenken. Dat is de bedoeling van deze Groene catechismus.’

‘Van een goed mens zullen zelfs de kleinkinderen erven.’

– Spreuken 13:22