Het is een boek dat me bijblijft: De Hut van Oom Tom van Harriet Beecher Stowe. Geschreven in een tijd waarin slavernij diep geworteld was in Amerika, en waar veel christenen dat systeem met hand en tand verdedigden. In het boek staan verschillende gesprekken tussen slavenhouders, die me aan het denken hebben gezet. Ze vragen zich meermaals af waarom ze meewerken aan zo’n onrechtvaardig systeem – een vraag die nog altijd actueel is.

Dit blog is geschreven door Harmen Niemeijer, directeur Micha Nederland

Het is nu bijna 19 jaar geleden dat de Micha Campagne van start ging. Misschien heeft jullie kerk al regelmatig materiaal van ons gebruikt. Toch blijft het moeilijk om de systematische uitbuiting waar we onderdeel van zijn te doorbreken. Want nog steeds worden medemensen en het milieu uitgebuit voor onze consumptie.

Worsteling van de slavenhouder

In het boek worstelt een slavenhouder met het christelijke geloof. Hij zegt: ‘Mijn visie op het christendom is dat ik geloof dat niemand het echt kan belijden zonder zich met hart en ziel te keren tegen het onrechtvaardige systeem dat onze maatschappij in stand houdt. Zonder zich, zo nodig, voor die strijd op te offeren. Eigenlijk zou ik op geen andere manier christen kunnen zijn, hoewel ik wel veel verlichte christenen ken die dat niet doen. En ik moet bekennen dat de apathie van gelovige mensen, hun gebrek aan inzicht in het kwaad dat mij met afschuw vervult, meer twijfel in mij heeft gewekt dan iets anders.’

‘Maar waarom doe je dan niets als je dit zo goed weet?’, vraagt zijn gesprekspartner. Hij antwoordt: ‘Och, omdat ik bezig ben met een soort menslievendheid die bestaat uit liggen op de bank en de kerk en de geestelijkheid vervloeken omdat ze geen martelaren of zielzorgers zijn. Het is heel makkelijk om aan te geven hoe anderen martelaren zouden moeten zijn.’

Micha Zondag 2025

Dit jaar gaat de Micha Zondag over herstel, in het bijzonder over de Bijbelse principes van het sabbatsjaar en het jubeljaar. Die herinneren ons eraan dat de aarde rust nodig heeft, dat mensen bevrijd mogen worden van onderdrukking en dat het nodig is om sociale structuren recht te zetten. Maar, hoe dan? Vaak leiden dit soort ‘grootse concepten’ tot een gevoel van onmacht, tot vragen en twijfels en uiteindelijk tot nietsdoen en het afwenden van verantwoordelijkheid.

Vandaar de titel van dit kerkenpakket: (Her)stel je voor…

We willen aan de slag met ons voorstellingsvermogen en onze verbeeldingskracht. Wat als we concreet doen wat de Bijbel ons leert over herstel? Wat als we dromen over het doorbreken van destructieve systemen en over het herstellen van de schepping? Hoop brengen begint met verbeeldingskracht – het vermogen om een andere realiteit te zien en erin te geloven.

Wat zou het jubeljaar in het hier en nu voor ons betekenen? Ik nodig je uit om hierover na te denken. Niet alleen als een abstract idee, maar als iets wat we in de praktijk kunnen brengen.

Stel je voor…

Herstel is mogelijk. Misschien niet in één keer, misschien niet op grote schaal, maar stel je voor… Stel dat we allemaal in het klein beginnen en van onze bank afkomen.

Doet jouw kerk ook mee met de Micha Zondag?