Dit blog over Jeanne d’Arc is deel 3 van een serie van 5 blogs door Folkert van der Meer. Lees hier deel 1 en hier deel 2.
In mijn vorige blog beloofde ik met meer voorbeeldfiguren te komen. Types die ons helpen om vervelende christenen te zijn, omdat dat hard nodig is. Sommigen van hen hebben idealen en manieren die ronduit vreemd zijn, maar één ding hebben ze gemeen: ze waren radicaal.
Frankrijk is een raar land. Al was het maar omdat Fransen slecht Nederlands spreken, maar er desondanks toch in slagen lekkere croissants te bakken. Of dat nog niet vreemd genoeg is, komt ons eerste rolmodel rechtstreeks uit de Franse geschiedenis aangemarcheerd. Jeanne d’Arc was in de ogen van de gevestigde orde een bijzonder vervelend en radicaal meisje.
De 15e eeuw was voor veel mensen in Frankrijk een zware periode. Het land was nog aan het herstellen van de pest en de maatschappij was een puinhoop. Een langdurige oorlog tussen Frankrijk en Engeland eiste haar tol op het Franse platteland, waar de veldslagen werden uitgevochten. De bewoners aldaar hadden de verplichting op eigen kosten beide partijen te voorzien van voedsel, onderdak en vertier. Als het daar al bij bleef. In een tijd waarin de verzorgingsstaat een lachwekkend misverstand was, kon zo’n militair logeerpartijtje zomaar het verschil betekenen tussen een acceptabel bestaan en een miserabele toekomst. Kortom, het was een tijd van overleven. Als je je hoofd boven water kon houden, was dat al heel wat.
Je hoofd bóven het maaiveld uit te steken, daar was het de tijd niet naar. Jeanne d’Arc had als boerendochter dus wel wat beters te doen dan te luisteren naar de ‘stemmen’ die haar opdroegen het Franse koninkrijk te redden van de ondergang. Of toch niet?
Jeanne d’Arc durfde verder te kijken dan het wankele bestaan van haar lokale gemeenschap en zag de oorzaak van alle ellende haarscherp. Het ontbrak simpelweg aan kundig leiderschap én aan vertrouwen in God. Het koningschap was overgeleverd aan aasgieren, die klaarstonden om het stervende land te verscheuren. Kortom, er moest iets radicaals gebeuren. En als er iets moest gebeuren, kon ze het net zo goed zelf doen. Dus daar ging ze.
Op 16-jarige leeftijd haalde Jeanne d’Arc met veel zeuren, smeken en eisen een lokale legeraanvoerder over om haar een escorte te geven naar het Franse leger. Haar taak was, zo zei ze onomwonden, om oorlog te voeren en een koning te kronen. In het volgende voorjaar versloeg dat leger de Engelsen, onder leiding van Jeanne d’Arc.
Daarna zat haar werk er nog niet op, er moest immers nog een koning komen. Vandaar dat de ‘maagd van Orléans’ de Franse kroonprins Karel opzocht. Opnieuw nam ze enigszins dwingend het initiatief en zo werd hij twee maanden later tot koning Karel VII van Frankrijk gekroond. Zo kreeg een puberend meisje in minder dan één jaar meer voor elkaar dan generaties koningen en legerleiders bij elkaar. Tegendraads zijn was zelden zo lonend. Maar niet voor lang.
Jeanne d’Arc werd gevangen genomen door vijandelijke troepen en verkocht aan de wraakzuchtige en wellicht ook bange Engelsen. Ze werd veroordeeld voor vaagheden als ketterij en vervolgens gedood op de brandstapel. De nieuwbakken Franse koning stak bij dit alles geen poot uit. Actievoeren werd ook toen al slecht gewaardeerd. U ook bedankt, zal ze gedacht hebben.
Zonder haar was er geen Frankrijk meer geweest, geen goede croissants en geen land waar de mensen waardeloos Nederlands spreken.
Folkert van der Meer woont samen met zijn vrouw en twee dochters in het Zuid-Limburgse heuvelland. Zij zijn lid van de Zuiderkruisgemeente in Maastricht. In zijn vroegere werk als hovenier zag hij het klimaat veranderen. Sindsdien studeert hij milieu- en natuurwetenschappen in de hoop een steentje bij te kunnen dragen in de strijd tegen klimaatverandering.